Proef met bio-lelies biedt handvatten voor verduurzaming

In 2023 is HLB binnen het project Duurzame Bollenteelt Drenthe (DBD) een kleinschalige praktijkproef begonnen om ervaring op te doen met het telen van leliebollen op biologische wijze. Dit jaar zijn de bollen bij Klaver Flowers uitgeplant in de kas en afgebroeid, eveneens op biologische wijze. Begin juni zijn ze klaar om te snijden. De kwaliteit lijkt goed.

Lelieteler Marcel Markhorst (https://markhorstbloembollen.nl/) uit Brucht is al jaren als bestuurder van Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB) betrokken bij DBD. “Ik wil de sector graag leren hoe we duurzamer kunnen telen”, legt hij uit. Hij stuurde dan ook aan op deze proef. “Minder afhankelijk worden van chemie en kunnen anticiperen op eventuele vraag naar biologisch product. Dat kunnen we leren van deze biologische proef, die vorig jaar is begonnen.”

Niet chemisch ontsmet

Markhorst leverde net als twee collega-telers uitgangsmateriaal aan voor de proef, die ongeveer een halve hectare besloeg. Deze bollen heeft hij niet chemisch ontsmet, zoals hij normaal wel doet. De bollen zijn door DBD op het proefveld geteeld. Op biologische wijze op een gangbaar perceel, want een SKAL-certificering heeft veel voeten in de aarde.

Of hij al iets geleerd heeft van de proef? “Ha, goeie vraag”, zegt hij nadenkend. “Het is nog pril, één jaar. Ik vraag me bijvoorbeeld af hoe effectief mijn luisbestrijding is. Meer ga ik daar nu nog niet over zeggen, maar het is een interessant thema. Dit is een meerjarig onderzoek, omdat de omstandigheden elk jaar anders zijn. De onkruidsituatie is door het natte voorjaar bijvoorbeeld ook weer totaal anders dan vorig jaar. Toen konden we er veel beter bovenop zitten. Eén jaar is geen jaar in de onderzoekswereld.”

Nog niet bezig met afzet

Hoewel de specifieke vraag naar biologische lelies momenteel ontbreekt, werkt broeier Gert-Jan Klaver van Klaver Flowers (https://klaverflowers.com/) in Heerhugowaard met veel enthousiasme mee aan de bio-proef van DBD. “We willen kunnen verduurzamen in de sector”, verklaart hij. “In deze proef doen we dat met LED-verlichting en mechanische ontvochtiging. Op die manier kunnen we met 50% minder energiegebruik telen. Daarnaast doen we de bestrijding van ziekten en plagen biologisch.” Biologische bollen passen perfect in dezelfde visie, stelt Klaver.

“En als dit werkt, dan kunnen we actie ondernemen richting de afzet. Biologisch of duurzamer is natuurlijk een goed verhaal. Het is fantastisch om te kunnen bijdragen aan het beschikbaar maken van duurzaam geteelde bloemen. Voor nu verkennen we de mogelijkheden en leren we van teeltmaatregelen die de biologische sector toepast. Eerst kijken of het kan!”

Kwaliteit gelijk aan gangbaar

En dat ziet er goed uit. De kwaliteit van de bollen die Klaver binnen kreeg zijn gelijk aan gangbare bollen. Hij heeft geen problemen ondervonden met bijvoorbeeld schubrot en in de kas zijn ze gewoon opgekweekt tot mooie bloemen. “De enige kanttekening is dat virus meer voorkomt. Dat is iets om in de proef op voort te borduren. Virus betekent kwaliteitsverlies en dat betekent minder opbrengsten per steel. Als de lelie wordt gedegradeerd tot tweede kwaliteit dan brengt ‘ie nog maar 20 cent op in plaats van 70 cent, dat is de aankoopprijs van de bol. Dan kan het dus niet uit.” Een andere mogelijkheid is dat de consument concessies doet aan de kwaliteitseisen of de prijs.

Bewaarkwaliteit moet blijken

De bewaarbaarheid wordt nog onderzocht. De bollen in de eerste proef zijn maar drie maanden bewaard en zagen er goed uit. Bij langere bewaring wordt de kans op bewaarschimmels groter. “Het is dus even afwachten hoe dat gaat. Want het hele ontsmettingsverhaal is begonnen om bewaarproblemen het hoofd te bieden.”

Conclusie: bio-lelies zijn kansrijk

Deze praktijkproef geeft aan dat er, voor een deel van het assortiment, mogelijkheden zijn om de lelieteelt te verduurzamen en toch de gewenste kwaliteit te behouden. Het geeft handvatten voor de gangbare teelt om snel stappen te kunnen maken voor het behoud van een duurzame bollen en bloementeelt.

Als de consument duurzaamheid vraagt dan kan deze worden geboden. Dat betekent wel dat de productiekosten toenemen. Voor een mooie en duurzame bos bloemen moet een eerlijke prijs worden betaald.